понедельник, 21 марта 2016 г.

Водийда oк aйик

 
        

САФАР БЕКЖОН: 

Водийда oк aйик ...

Бир замонлар Чимён тоглари ва водий тарафларда буз айиклар яшаганини эшитгандим. Аммо энди Водийда ок айикка бало борми десангиз керак. Ха дустларим ок айик "-130 йил яшадик, кайтиб келган булсак нима килибди", деганмиш. Маколани хайвонлар оламидан бошладик, аммо максадимиз хайвонлашган инсонлар ва давлат манфатлари хакида булади. Маълумигиз-ки 2-3 йилдан бери якин шарк давлатларида Гарб инкилобий шарпаси, хаёот-мамот довулига айланиб булган. Бу шарпадай келган инкилоб довуллари бир кишилик диктаторларни гоявий яккахокимларга алмаштириб улгирди. Салафийлар гоявий диктаторлиги кутилган демократик натижалар бермади. Халк энди исён байрогини уларга карши кутарганлигиниг гувохи булиб турибмиз. Салафийлар окиминг Суриядаги инкирози оркасида албатта Ок Айик нараси эшитилиб турибди. Салафийлар хатосини бошка бир
янглиш билан тузатаётган Ок Айиклар собик советларда хам бир катор чораларни кура бошлашганини кузатаяпмиз. Аслида советлар таркагандан кейинг бошлаган Ок Айик харакати бу кунларда кайтадан жонллантирилди. Масалан Карабог сепаратизими, Днепрбуйи сепаратзими, Абхазя сепаратизими ва Осетя сепаратизм Ок Айикниг кишлик ва ёзлик инларидир. Айик уйнатувчи жаноб Путин, кайтадан сайланиши олдиндан маълум эди. Гарбликлар салафий инкилобларини Сурияда амалга ошириб улгиришмади. Путин жаноблари уз геополитик тасири остидаги бошка бир жойда сепаратизм уясини куриши мумкин. У хам булса Фаргона водийсидир. Водийда шарпаси эсиб юрган ок айик узига энг кулай жойни танлаган шекилли. Ўш , Жалолобод ва Боткент шахарлари атрофида кайнаган казон хали хам совимаган. Бу казон ошпази Ўш мэри Мелис Мирзақматов булиши эхтимолдан холи эмас. Биздаги маълумотларга кура жаноб Мирзақматов Ўзбекистон анклавлари масаласини ва фаргона водийсидаги халк исёнига айлантириш учин анча ишларни килиб келаяпди. Хатто расмий Бишкек чариб колса истаса боради истамас муштини курсатаёгани бизга маълум. Бир юзи руспараст, иккинчи юзи туркчилик маскасида булган Атамбаев эса Ок Айик планини астойдил бажариб келяпди. Россия билан тузилган шартномаларга кура Ўзбекистон билан чегара вилоятларинг барчасига харбий базалар курилади. Атамбаев хокимиятга келган кундан бошлаб Россия Киргизистон жанубини уз назоратига олган. Хаттo Ўзбекистонниг Шохимардон анклави чегарасида Ўзбекистон ва номалум формадаги аскарлар билан уриш хам булди. Ўзбекистон тарафидан учта аскаримиз набуд хам булган. Аммо бу шдаги катлиомлар даврида булганлигидан матбуотда ёритилмади. Каримов хар доимгидай уз халкига котиллик килди бошкаларга тиз чукди. Чегара кушинларида хизмат вазифасини бажарган зобитларимизни айбдор деб топди ва камади. Буни куриб турган Ок Айикчилар орадан икки йил утиб якинда учта аскаримизни хизмат жойидан кочиришди. Хар уйда камида биттадан куроли булган Киргизистон "ахолиси" бизниг тупрокларга бостириб киришди. Аммо матбуот Ўзбекистонлилар талон-тарож килишаяпди деган ахборотни таркатиб булишганди. Хар галгидай Каримов оркасига сийиворди. Натижада сийсий-иктисодий ва харбий патенсали Киргизистондан 100 марта катта булган Ўзбекистондан расман кечирим суралиши талаб килинди. Хозир Ўзбекистонга аид анклавлари Киргизистонга кушиб олиш плани куриб чикилаяпди. Киргизистон хокимияти ва иктисодий мавкиеда Россияпраст киргизлар урчиб кетган. Хатто баъзи сиёсий партиялар тугридан-тугри руслардан моддий ёрдамлар олаяпди. Марказдаги бу иркчиликга карши жанубниг хомий киргизлари пайдо булган. Улар хам бир жойлардан молялаштирилаяпди. Кейинги бир неча ойда Россия матбуотида сиёсий, харбий, геополитик жихатдан Ўрта Осиё доимий равшда кун тартибида тутиб турилмокда. Суриядаги инкилобда салафийлар галабага эришсалар навбат Каримовга келиши мумкин эди. Сабаби нима килишини олдиндан хеч ким тахмин килолмайдиган диктатордир. Еронга буладиган хамлада Каримов кимлар каторида тутишини гарантиялаш керак. Каримов Расияни икки марта хайдагани ва хатто АКШ базасини чикариб юборгани унитишмади. Узбекистонниг келажакда хокимият тепасига келадиган хар кандай иктидор иктисодий ва геополитик имконлардан тула фойдаланса мустакил харакат кила олиши мумкин. Бу эса Киргизистон ва Тожикистонда намуна булади ва уларни узига эргаштириши мумкин. Россия буни кура олди ва бу иккита давлатни Ўзбекистон билан карама-карши килиб куйди. Кейинги бир йилда Тожикистон ва Киргизистон рахбарлари очикдан очик Каримов тарафидан камситилди. Улар иктисодини Узбекистонга карам килиш учин темир йуллар тармогини ва чегара масалалари билан шантаж килиндилар. Бу диктатор Каримов катта сиёсий хатолари окибатида 3-4 миллионли ахолиси ва иктисодий имконлари орталама бир вилоятимиз кадар булмаган давлатлар Россияга эм килинди. Имомали Рахмонни калхоз раислигидан Призидентлик макомига олиб келган одамлар Каримовниг одамлари эди. Махмуд Худайбердиев на тожикка ва нада узбекга дуст буладиган одам эмас. 1996-97 йиллардаги бази хатоли харакатлари учин ёрдамчилари билан хабардор хам килганман. Призидент Имомали Рахмон келишш энг макбул йул булиши мумкинлигини айтганман. Чунки Каримовдан панох топиш катта сиёсий хато эканлигини билгандим. Окибатда Тожикистонни ва бу вокеаларни кузатиб турган Киргизистонни бизга карши уйин уйналадиган сахнага айлантирдик. Каримовниг ичкаридаги сиёсий хатоларини балким киска муддат ичида тузатишимиз мумкин. Аммо ташки сиёсатда килаётган хатолари халкимизга жуда кимматга тушади шекилли. Зарарниг каеридан ортга кайтсак шунча фойдамиздир. Эшитимча Kаримов халиям узбекча укимайди. Укиса хам бу маколани укимаслиги аник. Амма аналитик булимидаги мутахасисларга айтиб куядиган икки огиз гапим бор. Йулниг сунги куринди уртоклар. Каримов Ўзбекистон давлатчилигига хиёнат килди. Билиб туриб килган жиноятлари: Ўзбекистонниг ядрвий имконларини таркатиб юбордi; Ўзбекистон худудларидаги советлардан колган барча ракета ускуналарини йук килди; Тожикистонниг Хужанд вилоятига харбий аралашув харбий жиноятдир. Жаноблар Ўзбекистон давлатчилигида хамма угри ва котиллар суриси эмас. Халиям сиёсий ва харбий элитада "узбек" давлатчилиги учун курашаяпган одамлар бор. Этмаганига биз тарбиялаб етиштираяпмиз. Билигиз-ки бу давлат эгасиз эмас. Якин келажкада бу жиноятлариниг хисоби суралади. Каримовга ухшаганлар балким кочар, балким улиб кетар. Аммо давлатчиликга хиёнат махкамаси эртами кечми барибир утказилади. Яна Ок Айик кураяпган ёзлик ва кишлик инларга келсак. Тезлик билан чегарада такиклар ва тинтувлар олиб ташланса. Демилитатсия масаласи бир неча йилга музлатилса. Чегара худудларида яшавчи ахоли учун Киргизистон ва Tожикистон расмийлари билан келишилган шаклда махсус пастортлар таркатилса. Чегара худудларида эркин иктисодий минтакалар ташкил килинса. Ва ахмакона темир йуллар амбаргоси бекор килинса... Бу тадбирлар Фаргона водийсида кутилаяпган сепаратизм олдини олади.
Кискача бизниг Туркистончилик гоямиз хакида; Руслар парчалаган Туркистон минтакаси бингларча йиллардан бери дини ирки ва тили бошкача булишидан катьий назар барча учин тенглик ва еркинликлар худуди булиб келган. Бизнинг Туркистончилигимиз бемани чегараларни ва инсонлар уртасидаги маиший иркчиликни сиёсий мавкега чикармайди. Каримов Ўзбекистонда узбекларга карши тожикчилик ва форсчилик уйинларини уйнамокда. Репрессив органларга махсусдан тожикча гапирувчиларни ишга олдирмокда. Махалла учаскавойигача узбек булмаганлардан тайинланиб халк орасига душманлик уруги экимлокда. Тожикистонда эса тескариси. Душанбеда олдин факат савдо сохасига якин булган узбеклар куч ишлатар тизимларга ишга олинаяпди. Хокимиятдагиларниг на миллати ва нада химмати бор. Улар хокимият учун хаммани курбон килаверадиган диктаторлардир. Бизниг Туркистончилигимиз маиший иркчилик, кавмчиликдан устун иктисодий-сиёсий тенглик асосига куриладиган узаро хамкорлик минтакасидир. 
Иккичи масала минтаканиг энг якин кушниси Россияга мунсибатимиз хакида. Биз Рассияниг юксалишида узимизниг манавий хиссамиз борлигини билган ва худудларида кавму-кариндошларимиз яшаяпган буюк давлат сифатида карайдиган одамлармиз. Иктисодий ва сиёсий хамкорлигимиз давлатчиликларимизниг давомлилигини тараккий эттириш учун ута заруруятли деб карамокдамиз. Аммо буларниг хаммаси кагозда, амалиётда эса бул ва бошкар, эпламасанг уриш чакарки сенга этиёжлари булсин дейилишига куз юмилмайди. Сабр килиш масалани зараримизга булса хам хал килишимиз мумкин. Аммо бу унитилмайди самимий, хамкорлик сахтакорликга айланади. Харбий тахдит ва иктисодий экспансия диктатор умрини узатиши мумкин, аммо халкларни асло дустлаштирмайди. 

Сафар Бекжон
Ёзувчи.
UzdemfundSuisse раиси.
Lausanne. 
28.01.2013




Vodiyda Ok Ayik şarpasi....

Bir zamonlar Çimyon toglari va vodiy taraflarda buz ayiklar yaşaganini eşitgandim. Ammo endi Vodiyda ok ayikka balo bormi desangiz kerak. Ha dustlarim ok ayik "-130 yil yaşadik, kaytib kelgan bulsak nima kilibdi", deganmiş. Makolani hayvonlar olamidan boşladik, ammo maksadimiz hayvonlaşgan insonlar va davlat manfatlari hakida buladi. Malumigiz-ki 2-3 yildan beri Yakin Şark davlatlarida Garb inkilobiy şarpasi, hayoot-mamot dovuliga aylanib bulgan. Bu şarpaday kelgan inkilob dovullari bir kişilik diktatorlarni goyaviy yakkahokimlarga almaştirib ulgirdi. Salafiylar goyaviy diktatorligi kutilgan demokratik naticalar bermadi. Halk endi isyon bayrogini ularga karşi kutarganliginig guvohi bulib turibmiz. Salafiylar okiming Suriyadagi inkiroz orkasida albatta Ok Ayik narasi eşitilib turibdi. Salafiylar hatosini boşka bir yangliş bilan tuzatayotgan Ok Ayiklar sobik sovetlarda ham bir kator çoralarni kura boşlaşganini kuzatayapmiz. Aslida Sovetlar tarkagandan keying boşlagan Ok Ayik harakati bu kunlarda kaytadan conllantirildi. Masalan Karabog separatizimi, Dneprboyi separatzimi, Abhazya separatizimi va Ösetya separatizm Ok Ayyknig kişlik va yozlik inlaridir. Ayik uynatuvçi canob Putin, kaytadan saylanişi oldindan malum edi. Garbliklar salafiy inkiloblarini Suriyada amalga oşirib ulgirişmadi. Putin canoblari uz geopolitik tasiri ostidagi boşka bir coyda separatizm uyasini kurişi mumkin. U ham bulsa Fargona vodiysidir. Vodiyda şarpasi kesib yurgan Ok Ayik uziga eng kulay coyni tanlagan şekilli. Öş , Calolobod va Botkent şaharlari atrofida kaynagan kazon hali ham sovimagan. Bu kazon oşpazi Oş meri Melis Mirzaқmatov bulişi ehtimoldan holi emas. Bizdagi malumotlarga kura canob Mirzaқmatov Özbekiston anklavlari masalasini va Fargona vodiysidagi halk isyoniga aylantiriş uçin ança işlarni kilib kelayapdi. Hatto rasmiy Bişkek çakırib kolsa istasa boradi istamasa muştini kursatayogani bizga malum. Bir yuzi rusparast, ikkinçi yuzi turkçilik maskasida bulgan Atambaev esa Ok Ayik planini astoydil bacarib kelyapdi. Rossiya bilan tuzilgan şartnomalarga kura Özbekiston bilan çegara viloyatlaring barçasiga harbiy bazalar kuriladi. Atambaev hokimiyatga kelgan kundan boşlab Rossiya Kirgiziston canubini uz nazoratiga olgan. Hatto Özbekistonnig Şohimardon anklavi çegarasida Özbekiston va nomalum formadagi askarlar bilan uriş ham buldi. Özbekiston tarafidan uçta askarimiz nabud ham bulgan. Ammo bu Öşdagi katliomlar davrida bulganligidan matbuotda yoritilmadi. Karimov har doimgiday uz halkiga kotillik kildi boşkalarga tiz çukdi. Çegara kuşinlarida hizmat vazifasini bacargan zobitlarimizni aybdor deb topdi va kamadi. Buni kurib turgan Ok Ayikçilar oradan ikki yil utib yakinda uçta askarimizni hizmat coyidan koçirişdi. Har uyda kamida bittadan kuroli bulgan Kirgiziston "aholisi" biznig tuproklarga bostirib kirişdi. Ammo matbuot Özbekistonlilar talon-taroc kilişayapdi degan ahborotni tarkatib bulişgandi. Har galgiday Karimov orkasiga siyivordi. Naticada siysiy-iktisodiy va harbiy patensali Kirgizistondan 100 marta katta bulgan Özbekistondan rasman keçirim suralişi talab kilindi. Hozir Özbekistonga aid anklavlari Kirgizistonga kuşib oliş plani kurib çikilayapdi. Kirgiziston hokimiyati va iktisodiy mavkieda Rossiyaprast Kirgizlar urçib ketgan. Hatto bazi siyosiy partiyalar tugridan-tugri ruslardan moddiy yordamlar olayapdi. Markazdagi bu irkçilikga karşi Canubnig homiy kirgizlari paydo bulgan. Ular ham bir coylardan molyalaştirilayapdi. Keyingi bir neça oyda Rossiya matbuotida siyosiy, harbiy, geopolitik cihatdan Örta Osiyo doimiy ravşda kun tartibida tutib turilmokda. Suriyadagi inkilobda Salafiylar galabaga erişsalar navbat Karimovga kelişi mumkin edi. Sababi nima kilişini oldindan heç kim tahmin kilolmaydigan diktatordir. Eronga buladigan hamlada Karimov kimlar katorida tutişini garantiyalaş kerak. Karimov Rasiyani ikki marta haydagani va hatto AKş bazasini çikarib yuborgani unitişmadi. Özbekistonnig kelacakda hokimiyat tepasiga keladigan har kanday iktidor iktisodiy va geopolitik imkonlardan tula foydalansa mustakil harakat kila olişi mumkin. Bu yesa Kirgiziston va Tocikistonda namuna buladi va ularni uziga yergaştirişi mumkin. Rossiya buni kura oldi va bu ikkita davlatni Özbekiston bilan karama-karşi kilib kuydi. Keyingi bir yilda Tocikiston va Kirgiziston rahbarlari oçikdan oçik Karimov tarafidan kamsitildi. Ular iktisodini Uzbekistonga karam kiliş uçin temir yullar tarmogini va çegara masalalari bilan şantac kilindilar. Bu diktator Karimov katta siyosiy hatolari okibatida 3-4 millionli aholisi va iktisodiy imkonlari ortalama bir viloyatimiz kadar bulmagan davlatlar Rossiyaga yem kilindi. Imomali Rahmonni kalhoz raisligidan Prizidentlik makomiga olib kelgan odamlar Karimovnig odamlari edi. Mahmud Hudayberdiev na tocikga va nada uzbekga dust buladigan odam emas. 1996-97 yillardagi bazi hatoli harakatlari uçin yordamçilari orkalı habardor ham kilganman. ' -Prizident Imomali Rahmon kelişış yeng makbul yul bulişi mumkinligini'- aytganman. Çunki Karimovdan panoh topiş katta siyosiy hato ekanligini bilgandim. Okibatda Tocikistonni va bu vokealarni kuzatib turgan Kirgizistonni bizga karşi uyin uynaladigan sahnaga aylantirdik. Karimovnig içkaridagi siyosiy hatolarini balkim kiska muddat içida tuzatişimiz mumkin. Ammo taşki siyosatda kilayotgan hatolari halkimizga cuda kimmatga tuşadi şekilli. Zararnig kaeridan ortga kaytsak şunça foydamizdir. Eşitimça Karimov haliyam uzbekça ukimaydi. Ukisa ham bu makolani ukimasligi mumkın. Amma analitik bulimidagi mutahasislarga aytib kuyadigan ikki ogiz gapim bor. Yulnig sungi kurindi urtoklar. Karimov Özbekiston davlatçiligiga hiyonat kildi. Bilib turib kilgan cinoyatlari:
Özbekistonnig yadrviy imkonlarini tarkatib yubordi;
Özbekiston hududlaridagi sovetlardan kolgan barça raketa uskunalarini yuk kildi;
Tocikistonnig Hucand viloyatiga harbiy aralaşuv harbiy cinoyatdir.
Canoblar Özbekiston davlatçiligida hamma ugri va kotillar surisi emas. Haliyam siyosiy va harbiy elitada "özbek" davlatçiligi uçun kuraşayapgan odamlar bor. Yetmaganiga biz tarbiyalab etiştirayapmiz. Biligiz-ki bu davlat egasiz emas. Yakin kelackada bu cinoyatlarinig hisobi suraladi. Karimovga uhşaganlar balkim koçar, balkim ulib ketar. Ammo davlatçilikga hiyonat mahkamasi ertami keçmi baribir utkaziladi. Yana Ok Ayik kurayapgan yozlik va kişlik inlarga kelsak.
Tezlik bilan çegarada takiklar va tintuvlar olib taşlansa.
Demilitatsiya masalasi bir neça yilga muzlatilsa.
Çegara hududlarida yaşavçi aholi uçun Kirgiziston va Tocikiston rasmiylari bilan kelişilgan şaklda mahsus pastortlar tarkatilsa.
Çegara hududlarida yakin iktisodiy mintakalar taşkil kilinsa.
Va ahmakona temir yullar ambargosi bekor kilinsa... Bu tadbirlar Fargona vodiysida kutilayapgan separatizm oldini oladi.
Kiskaça biznig Turkistonçilik goyamiz hakida;
Ruslar parçalagan Turkiston mintakasi binglarça yillardan beri dini irki va tili boşkaça bulişidan kat'iy nazar barça uçin tenglik va erkinliklar hududi bulib kelgan. Bizning Turkistonçiligimiz bemani çegaralarni va insonlar urtasidagi maişiy irkçilikni siyosiy mavkega çikarmaydi. Karimov Özbekistonda özbeklarga karşi tocikçilik va forsçilik uyinlarini uynamokda. Repressiv organlarga mahsusdan tocikça gapiruvçilarni işga oldirmokda. Mahalla uçaskavoyigaça uzbek bulmaganlardan tayinlanib halk orasiga duşmanlik urugi ekimlokda. Tocikistonda yesa teskarisi. Duşanbeda oldin fakat savdo sohasiga yakin bulgan özbeklar kuç işlatar tizimlarga işga olinayapdi. Hokimiyatdagilarnig na millati va nada himmati bor. Ular hokimiyat uçun hammani kurbon kilaveradigan diktatorlardir. Biznig Turkistonçiligimiz maişiy irkçilik, kavmçilikdan ustun iktisodiy-siyosiy tenglik asosiga kuriladigan uzaro hamkorlik mintakasidir.
Ikkiçi masala mintakanig eng yakin kuşnisi Rossiyaga munsibatimiz hakida.
Biz Rassiyanig yuksalişida uzimiznig manaviy hissamiz borligini bilgan va hududlarida kavmu-karindoşlarimiz yaşayapgan buyuk davlat sifatida karaydigan odamlarmiz. Iktisodiy va siyosiy hamkorligimiz davlatçiliklarimiznig davomliligini tarakkiy yettiriş uçun uta zaruruyatli deb karamokdamiz. Ammo bularnig hammasi kagozda, amaliyotda esa '-bul va boşkar, eplamasang uriş çakarki senga ehtiyoclari bulsin'- deyilişiga kuz yumilmaydi. Sabr kilişmız va masalani zararimizga bulsa ham hal kilişimiz mumkin. Ammo bu unitilmaydi samimiy, hamkorlik sahtakorlikga aylanadi. Harbiy tahdit va iktisodiy ekspansiya diktator umrini uzatişi mumkin, ammo halklarni aslo dustlaştirmaydi.


Safar Bekcon
yozuvçi.
UzdemfundSuisse raisi.
Lausanne.
28.01.2013

Буюк Британя Кроллиги номидан Джеймес Камерон нега келди?

Буюк Британя Кроллиги номидан Джеймес Камерон нега келди?  Англия бу Қироллик конституцион Монархия. Ўзбекистон Конститутцион унитар давлат....