воскресенье, 21 мая 2017 г.

Шахар курган эчкидан курк






“Туркистон шаҳридан 20 километр узоқликда жойлашган Эски Иқон қишлоғида этник ўзбеклар истиқомат қилади. Улар тарафидан 8 май куни хусусий томорқалардан бирида қайта тикланган Иосиф Сталин ҳайкали бир ҳафта ўтиб расмийлар тарафидан яна олиб ташланди. Илк бор 1954 йили қад ростлаган ҳайкал ўтган йилнинг июнь ойида ҳам “шамолдан йиқилди” баҳонаси билан қулатилган эди.
- Қишлоқ аҳолиси ҳайкални қайта ўрнатиш бўйича ариза киритишган.”   20,05,2015
Озодлик радиоси хабарларидан.

"Отангни улдирганга онангни бер" деган кинояли маколига ухшаган иборани бошка тиллардан излаб курдим. Тополмадим. 
"Татардан дустинг булса ёнингда ойболтанг булсин", 
"Туркманни туртмасанг билмас", 
"Кирк калампир эган казок"... ва хакозо бачканаликлар хам бошка тиллардан топилмади.

Узбек кавми, узбек уруги, баъзан "Дашти Кипчокдан келган узбек халки" иборасини укишимиз мумкин. Аммо узбек миллати, узбек ирки деган иборани учратмадим тарихдан. Амир Темур махсус фармон билан Туркистон шахарларидан хайдатганини ва "-карвонлар талон-тарожини тухтатмасаларинг, уруг сифатида батамом йук киламан" деганини тарихдан укидим.
Бугунги бешта булакга булинган Туркистонни географий харитасини чизган Иосиф Сталин булади. Чизаркан бештаси бир-бирини юз йиллар мабойнида ёмон куришлари учун ижтимоий миналар, миллатлар яратилиб,  душман халклар яратилиши учун махфий марказлар ташкил килганлигини тарихдан сиз хам урганишингиз мукин.
Петер 1 даврида инглизлар билан катта Туркистонни булишиш келишуви тузилган. Инглизлар Хинд окянидан юкорига караб истило бошлаган. Истило бошламадан олдин Араблар оркали "шайхлар" жунатган. Руслар учун хам ёрдам сифатида Туркистонга мул-кул шайх ва эшонлар жунатган. Булар хаммаси сайид, курайш пайгамбар наслиданмиз деб халкимизни ишонтиришди. Харкандай техникавий-илмий янгиликларни исломга каршилик деб фатволар чикаришди. Тарикатлар,  масхаблар орасида бидат ва хурофот ёйишди. Динимизни Курондан узоклаштириб, сохта хадислар ва фатволар билан билан бошкаришди. Бир нечтаси кулга тушди. Улардан биттаси Бухоро Аркида осилиркан
 "-Мен киритган хурофотларни юз йиллардан кийин хам тозалай олмайсанлар",- деди.

Казокистондаги нисбатан илик сиёсий имкондан фойдалана олмаган хам узбеклар. Узбек миллатини яратиш бахонасида буюклик синдроми киритилди. Бугунги Узбекистондаги узбекларнинг купчилиги кипчок, кунгирот, мангитлардир. Худди шу уруглар казокларнинг хам асосини ташкил килади. 1920-40 йилларда Чигатой адабий тили йук килингандан кейин узбекчилик васвасасини Сталин ташкил килган ташкилотлар хали хам тухтовсиз давом эттирмокдалар. Сталин кадрлари энг куп тикиштирилган халк хам узбеклар булади. Казокларни руслаштирди , аммо Сталин давлатчилигига киритишмади. Казокистондаги уйгурлар бундан мустасно албатда.
Узбекчилик ахамиятли бир имкон сифатида каралишига хам Сталин буйрук берди. Бугунги узбеклар яшайдиган худудларига Туркистоннинг асос сиёсий марказлари жойлашган. 
Иосиф Сталин тулки диктатор.  Hега келиб-келиб узбеклаштирилишни ана шу марказларда ташкил килди. Чунки бу эски давлат марказларимизнинг ахолисидирлар ва гнетик жихатдан катта давлатчилик тарафдори булиб келишган.
Мавжуд давлатчилик кандай марказдан булмасин мустахкам бошкарилиши керак, атрофдагилар чул ва дашт одамлари бизга хурмат билан караши керак деган психалогия айнан узбеклар онгига киритилганди.
"Узбекчилик" рус имперясига хизмат килувчи содик бир миллат яратиш учун хамуртуруш воситаси булган.
"Шахар курган эчкидан курк" деган хам узбеклардир.
Туркистон котили Сталинни севадиган, хайкалини 60 йилдир саклаб келган хам худди уша "содик миллат" яратилганини исботлайдиган курсатгичлардан биридир халос.
Албатда хар содик уз Аллохига, Тангрисига, Худосига эмас севимли путига хайкал куяди.
Эски Иқон кишлоги ахолиси! Киёмат куни кулим ёкагизда, хабаригиз булсин!


Ёзувчи 
Сафар Бекжон.



21.05.2015

АДДЕРВИЖОН АРМАНЛАРИНИ РОССИЯГА КЎЧИРИШ,

АДДЕРВИЖОН АРМАНЛАРИНИ РОССИЯГА КЎЧИРИШ,  Муқаддас афсоналарга кўра,  Арманистонни инсониятнинг иккинчи бешиги деб аташ мумкин.  Арарат ёки ...