Қуёши кулмаган баҳор 96 -қисм.

96 -қисм.

-Даҳшат тирик одамларни. ҳам “қурт”босармикан?...
-Сира сўраманг, бизларам шунга ҳайрон бўлдик янгам билан борган эдик иккаламиз роса йиғлаб-йиғлаб қайтиб келдик.
-Ўғилчасини ҳам олиб борган эдингизларми?
-Олиб борган эдик у ҳам роса жанажал қилди дадамни кўраман деб.
-Оллохнинг қаҳрига йўлиқсин тирик инсонларни мозор қуртлаига ем қилиб қўйганлар.Оллохнинг лаънати устига ёғилсин. 
Кимга айтамиз дардимизни?
Бизлар айтган билан ким инобатга оларди арзимизни?...
“Осмон узоқ, ер қаттиқ”, уларни қўлига бой тушса ҳам камбағал тушса ҳам итдан баттар хор бўлаяпди олдин сизга айтганмидим, йўқми эсимда йўқ. Сафар акани кўргани борганимда Анварбанкнинг хотини билан тасодиф учрашиб қолдим у ўзларининг ГАЗ 24 машинасида, шофёрива чемодонларини кўтариб юрган хизматчиси, билан келган экан мен бўлса поезднинг умумий вагонга зўрға жой топиб боргандим,
Лекин Шайхалидаги 64 /49 зонанинг темир дарвозасининг олдига келагнимизда эса иккимиз ҳам тенг бўлган эдик.Буни сизга айтаётанимнинг сабаби шуки бугун сизни акангизни ва бошқа қамалган йигитларни тириклайин “қуртлар”га, ем , қилиб қўйган жаллодлар эртага бир кун ўзлари ҳам ўша “қурт”ларга ем бўлсинлар, ўлсалар жаҳаннам оловида ёнсинлар.
-Айтганингиз келсин.
Гулсара билан анча дардлашдик йўлнинг канорида туриб.
Кейин у маҳалла комитетига қараб мен эса уйга кириб кетдим.
Тезроқ кун, ўтиб тонг отса-ю,Сафар акани кўргани Сангодокга борсам деб ўйлардим,
Жалолиддин қаттиқ чаргани учунми, ёки оғриқнинг зўриданми, Сангородокдан келганидан кейин ухлаб қолди, уни ётоқхонага киритиб ётқиздим-да, қўлимга қалам олиб “Жўнатилмаган мактублар” деган хотира дафтаримга ўзимнинг ҳеч кимга ҳеч вақт айта олмайдиган юрак дардаларимни ёза бошладим.
Яхшиям бу дунёда дардингни айтсанг тискинмай ёзадиган қалам, ёзган аламли хотираларингдан менга ёзма дея исён қилмайдиган қоғаз бор.
Бўлмаса бу гаддор дунёда бошимга кетма-кет, тушаётган фожиалардан аллақачон шардек шишиб оҳир оқибат ёрилиб ўлардим.
Менинг энг яқин дўстим қоғаз, дардкашим қалам эди.
Улардек мехрибон, мени ички ва дунёмни тушунган бошқа бир Оллохнинг қули йўқ эди.
Тошкент каби тош қотган шахарда на курсдошим. на қариндошим, на дўстим бор ёппа-ёлғизман, хозир ҳам яқин дардкашимга дилимдаги дардларимни андиша қилмай ёза бошладим, ёзарканман ўзим йиғладим, ўзим овундим.

Худонинг қаҳрига,
Йўлиққан жонман.
На кўк-га.
На ерга сиғмаган.
Хатто ҳасрат,
Дил дардимга ,
Кимса қулоқ солмаган.

(1995 йил илк баҳор)

Дарвозанинг урилган овазидан ўзимга келдим бўлмаса ҳаёл дунёмга ғарқ бўлган эдим чиқсам Иброҳимнинг хотини бозардан қайтаркан вадасига вафо қилиб кичкина “пенцилин” шишасининг ичида уч томчи қадар бўлган сариқ суюқликни “итнинг ёғи” деб олиб келибди кечасига ухлашидан олдин шу ёғдан бармоқингиз учига суртиб Жалолиддининг елкасига ва кўксига масаж қилинг тонг отганда қарайсизки, ҳе чнимаси қолмайди.
Айтганини қилгандим бугун анча тузук. 
Жалолиддининг бу афгор ҳолига ҳам қарамай Сангорадокга қараб йўлга чиқдим учрашувга руҳсат берганида кўриб қолай даб. Борётириб йўлда Қўйлиқ бозорига кириб иккитта нон олдим уйдан бир пиола қадар шакар олгандим.
Сафар акага олиб бораётган бор йўқ “передачам” шу эди кичкина елим сумкачанинг ичида..
Сангорадокнинг олди ҳамишадек гавжум у ердан ўтиб темир дарвозадан кириб темир тўсиқлардан ўтиб ўзим каби бағри қон аёллар билан билан учрашув учун мўжалланган қон иси ҳиди анқиб турган ярим қоранғулик маконга кирдик.
Ранги зафарон, қадди дол каби эгилган йигитлар,ёши катта эркаклар бирин-кетин, кела бошладилар уларнинг қайси бирлари ўз оёқида келган бўлса баъзи бирларини замбилда кўтариб олиб келардилар. Уларнинг юз-кўзларидаги, маҳзун ифодаларни тасвирлашга менинг қаламим ожизлик қилади. Ҳар бир келган инсон ўз яқини билан учрашганида сассиз фарёд қоранғулик босган макони тутарди...
Оналарнинг қонли кўз ёши дарё бўлиб оқса, оталарнинг оҳлари етти қат самога етарди..
Бир четда юракимни ҳовучлаб Сафар акани кутишга бошладим.
Оллохим ўз оёқида юриб келсин деб ичимдан билган ҳамма дуоларимни ўқирдим.
Бир вақт ранги рўйида бир қатра қон қолмаган, мадорсизликдан оёқида зўрға турган Сафар ака кириб келди унинг бу забун холини кўриб додлаб юбормаслик учун ўзимни куч билан зўрға тутдим, кимсасиз уйда , бошимни тош каби қотган деворга уриб овазим етгунича додлаб йиғласамда, ҳеч вақт, ҳеч қачон Сафар аканинг олди-да, кўзимни куйдириб чиққан бир томчи кўз ёшимни тўкмасдим. Сафар акага “йиғлоқи”, “кучи фақат кўз” ёшига етадиган иродасиз бири бўлиб хотирасида муҳрланиб қолишнимни истамасдим.
-Салом қандайсиз?
-Яхши.
-Соғликингиз яхшими?
-Яхши.
Бир -биримизга сўзсиз садосиз тикилдик, бизнинг жимликимизнинг тагида тилимизга чиқмаган дардимиз, кўзимиздан оқмаган қонли ёшимиз бор эди.
Иккиламизни тортаётган азобларимизни тилга олиб айтишдан иккимиз ҳам бир-бирмизни, асрардик, Сафар ака кўзини зўрға очаётган Жалолоддинни олиб бағрига босмоқчи бўлди.�Жалолиддин дадасини танимагани учун бор овази билан йиғлай бошлади.
-Қўйинг менга беринг қамоқдан чиққанингиздан кейин ўғлингиз билан яқиндан танишиб оларсиз дедим ярим ҳазил, аслида чексиз алам билан.
-На бўлди Жалолиддинга оташи(темпратураси) бор касалми?
-Касал эди оҳшом дим ёмон эди. бугун анча яхши.
-На бўлди?
-Билмимман.
-Докторга олиб бормадингми?
-Кўзимга тўлган аччиқ ёшни ичимга ютдим (қайси тил билан айтаман докторлар поликлиникадан ҳайдаб юборди ўғлингизни даволамай деб) йўқ.
-Олиб бор.
-Яхши.
Вақт тамом.
Қулоқимга ўқдек урилган бу оваз вужудимни музлатди.
Сафар ака билан хайрлашдим.
Уйга қайтарканман Сафар аканинг олдида эканилкимда тўкилмаган қонли кўз ёшларим олов каби куйдириб юзимга оқа бошлади.
Кимсасиз уйга қайтдим.
Кунлар оёқига тош боғлангандек иммилаб ўтарди шундай кунларнинг бирида кутилмаганда кўча дарвозанинг урилган овазини эшитдим, бориб очсам Гулсара экан.
Мен унинг кутилмганда кириб келишига ўрганиб кетгандим.
Шунинг учун ҳам бугун унинг келишига ҳайрон бўлмасдим, ундан яширадиган сирим ҳам йўқ эди. У ҳам нима қилсин мен ҳақимда маълумот бериб туришга мажбур “ялғон яшиқ ҳабар” бўлса ҳам уни мени кузатиш учун ёллаган КГБнинг инсон қиёфасига кирган шайтонларига. Аслида Гулсара бундан икки-уч, кун олдин келганди Жалолиддинни кўтариб қаерга бордингиз деб маҳалла комтиетининг ойнасидан кўрдим кетаётганликингизни (унинг ўтирадиган кабинетининг ойнаси йўлга қараган эди)
Сафар ака касал бўлиб Сангородокга келганликини, шунинг учун уни бориб кўрганимни айтгандим.Бугун нима келдикан деб ҳайрон бўлдим, чунки ундан кейин ҳатто магазинга нон олишга ҳам бормадим пулим йўқлики учун уйда бор йўқ қотган нонларни сувга ивитиб ейётгандим.
Саломлашиб уйга таклиф қилгандим кирмайман кетаман сизни дим Убайдулло оға чақираяпти.
-Тинчликми?
-Билмайман.
-Сизни “хўжайин”ларингиз, келдими ёки?
-Йўқ улар ойнинг сўнгида келади.
-Яхши Жалолиддини оёқига эскириб кетган туфличасини кийдириб Гулсара билан уйдан чиқдик, борсак Маҳалла комитетининг раиси Убайдулло Серсенбоев ўз кабинетида экан.
Бизнинг маҳалламизда асосон Қозоқларнинг “Бузувчи” уруғидан мансуб инсонлар яшарди. Шунинг учун ҳам махалламиз номи ҳам уларнинг уруғининг номига қўйилганди. 
-Салом бериб ичкарига кирдим, биринчи кўзим тушганиСерсенбой оғанинг кийиб юрган костюм шими бўлди, кўриб юраким бир айланиб тушди.
Нега десангиз, Серсенбой оға Сафар ака кийган костюм-шимдан, кийганди.
Бундай холатга олдин ҳам бир марта тушгандим негаки, мени МВД.да, тергов қилган терговчи Ҳусан Аҳмедов ҳам Сафар ака чекадиган сигаретдан чекишини унинг столида турган сигарет қутидан кўриб юрагим сиқиб нафас ололмай қолгандим. 
Буни кўрган Ҳусан Аҳмедов нима бўлди сизга деб бир бардақ (стакан)савуқ сув берганди. Ҳусан Аҳмедовга сабабини айтмагандим,
Бугун эса Сарсенбой оға Сафар ака кийган костюм-шимни ойниси кийиб ўтирибди.
-Ўтиринг стулга.
-Раҳмат зўрға ўзимни тутдим йиғламаслик учун.
-Аҳволингиз яхшими?
-Раҳмат.
-Маҳалла комитети номидан кам таъминланадиган оилаларга бериладиган пулдан сизга ҳам бермоқчимиз.
-Раҳмат.
-Сизнинг уйингизнинг олдида боқчангиз ва мевали оғачларинингиз бор шундайми?
-Шундай.
-Биз сизга берадиган пулдан яримини ўша боқчангизнинг налог (ер солиқи) учун тутиб қоламиз.
-Ўзларингиз биласизлар, мен тиламчи эмасман, ёрдам пули берсангиз ҳам бармасангиз ҳам мени қизиқтирмайди.
....

-Сарсеnбой оға берадиган садақа пулингизнинг яримини олиб қолажақ бўлсангиз олиб қоллаверинг айтганим каби ман бегуноҳ Сафар акани қамаб қўйган бу давлатнинг “ҳаромзода”ларидан, ҳеч вақт ҳеч қачон ҳеч нарса сўрамайман.
Бугун сиз ёрдам пули берамиз аммо яримнини олиб қоламиз деяпсиз “ўзининг ўти, ўзининг кули” деганларидек менга фарқи йўқ.
Агар нонга пулим етганида ишонинг бир тийин ҳам олмасдим.
Пули ботсин маразларнинг, бир кун Сафар ака қамоқдан чиқса, берган ёрдам пулини ҳам юзига соларлар: “сани қамоқда вақтингда хотининг билан болангни боқдик деб “
...
-Сиз қаерда уқигансиз?
-Самарқанд Давлат Университетининг Филология факултетини тугатганман.
-Дипломинигиз борми?
-Менда бирмас иккита диплом бор.
Биринчиси ўзим туғилиб ўсган шаҳар Берунийдаги Наташа Крупсая номидаги Беруний Педогогика билим юртини тугатгатдим, адабиётни яхши кўрганим учун сўнг Самарқанд Давлат Универстетига ўқишга кириб ўқидим.
-Қизиқ. ким бўлиб ишлагансиз универстетга киришдан олдин?
-Болалар боқчасидами?
-Ҳа.
-Олдин ошфаз кейин мудира бўлиб ишлагандим.
-Нима?
-Нимага ҳайрон бўласиз, мен ҳам битта ота-онанинг, умид билан ўстирган ёлғиз қизи эдим, орзуларим оламга сиғмаган. Сафар акага турмушга чиқиб у қамалганидан кейин бу хукуматни бошқараяпган хукмдорлар менга ўз инсонликимни унитирмоқчи бўлаяптилар, ўғлимни жиннига чиқармоқчи бўлган эдилар ниятларига ета олмадилар. Ҳозир ҳам Жалолиддин касал бўлиб қолганида Водникдаги Поликлиникага олиб боргандим “болангни даволамаймиз деб ҳайдаб” юбордилар. Ўзимни эса ҳамма нарсага сўзсиз бош эгадиган қулга айлантирмоқчи бўлаяптилар, лекин ниятларига ета олмайдилар, иродамни буколмайдилар.
-Ҳали яхши кунларингиз олдида, бу кунларни кўрмагандай бўлиб кетасиз хафа бўлманг.
-Раҳмат.
-Сафарбой неча ёшида эди қамалганида?
-Ўттиз икки ёшида эди.
- Ёш экан.
...
-Жалолиддин неча ёшга кирди?
-Уч ярим ёшга.
-Жалолиддиннинг суннат қилиганми?
-Йўқ.
- Бектмемир туман хокимиятидан ўғилингизга суннат тўйи қилмоқчилар.
-Қанақасига?
(қалбимга ҳанжар урилгандай бўлди)
-Тошкент шаҳарида битта ресторантда болалар уйининг болаларига суннат тўйи қилинаркан ўша болаларнинг рўйхатида сизнинг ўғилингиз ҳам бор.
-Жинними, улар Жалолиддиннинг дадаси ўлмаган-ку, мен истмамайманам, қилдирмиманам суннат қилдиришни, дадаси чиқсин ўзи қилдиради ўғил учун орзулари бордир..
-Юқорининг буйруқи бизларнинг туманимиздан дадаси ўлган яъна бир бола бор.
-Жалолиддининг дадаси ўлмаган.
-Юқорининг буйруқи.
-Туфурдим, ўша юқорида ўтирган инсон қиёфасидаги ҳайвонларга.
-Бу гапингизни улар эшитмасин?!
-Эшитаверсин, вақтида бундан баттарини айтганман у писликларнинг юзларига уйларига телефон қилиб.
-Уйларининг телефон номерлаини қаердан олдингиз?
-Излаган одам топади.
-Қўрқмайсизми?
-Кимдан?
-Улардан?
(Сарсенбой оғага унинг кабинетида ўзи садоқат билан хизмат қилаяпган бошлиқларини ҳақорат қилагним ёқмаганди)
-Йўқ, мен ҳаётда йўқотадиганимни, йўқотиб бўлганман, энди йўқотадиган ҳеч нарсам йўқ нимадан қўрқаман, тирик мурдадек яшайяпман бир ўлим бўлса у Оллохнинг амри, адашган гуноҳкор банданинг эмас қамалишдан ҳам қўрқмайман қайтанга қамалганимда бунчалик азаоб тортмасдим.
-Рози бўлсангиз ҳам бўлмасангиз ҳам шу числода боришга мажбурсиз Жалолиддинни ўзингиз катта қилишни истасангиз.
-Нима...

26.02.2017 yil. Lausanne.