Улу ёзаримиз Истатул Қисмат
“Дунё ўзбеклари” бош муҳаррири Исмат Хушев 16 сентябрь куни Туркияга ташриф буюрди.
Вертуал (сайёр олам)
матбуотидан.
Валлахи-âлам, ўзбек
мухожирот салномасинда кўп ажойиб
вокеликлардан ёзадурғон вақит келиб
дарвозамизни тақиллатди. Истамадиғимиз
холда бу оламшумул воқеа хақида
тўхталмоғимиз керакга ўхшаб қолди-ёв.
Хумо қуши патидан
ўлғон ўткир қалам сохиби замонамиз
aлломaси Исматул Қисмат бейиниг Истамбул
саёхатномаси хозирданок кўп илмий,
адабий ажойибатларға сабаб ўладурғон
кўринур. Қисмат бей бултурғи йил Тошканд
саёхатул-зиёратларини кунба-кун татқиқот
қилинғони хотирламок кифоятдир. Ул
оламшумул саёхатдан эсда қоладурғон
бир-иккита ривоятни нақл қилмоқлиғ
бизга насиб ўладирғонидин ғоят хурсандмиз.
Истатул Қисмат эфандилариниг буноғи
йил Тошкент зияратлари орасинда
ўлиб-битғон аммо ўзлари хикоя қиламағон
ривоят;
Улу ёзаримиз Истатул
Қисмат билдигимиз киби Канадиён
мамлакатлиғинда ғурбатчилик чекмакдалар.
Бу мамлакaт ватандошлиғи пасаторти
олинғандон сўнгра Тошканддаги эски-туски
дўстлардин хаберлашмишлар. Маслахатни
масхи ковушга кўмип ишга бошлағaнлар.
Аввал-охир тутинган оталари Ислом
Каримғa бошдан аёк астойдил ялама-ўхшама
мурожатлар бирин-кетин қаламларидан
сувдай оқиб кетаверди.
Валлахи-алам
Исмат бей ювган ески-туски кир иштонлар
қуритишга ёйилганда Тошкендга етғон.
Ташрифлaрини наклен тақиб этадурғон
киши шахсан жаноб Хайриддин Султон ва
орада чўтир паханга хам хабардор
қилинадирғгон вадалар олингон. Замонайи
аммома Исматул Қисмат Узбекистонда
тарихий шахсият эканлигини афкор-аммомизга
исбот қиладирғгон замон келди демишлар
ва йўлға равона бўлмишлар. Аэропaланг
қанотлари Тошкентда қўнди-қўнмади
алломаи-замон дарров асфалт-бетон
демаден ўпмишлар, яламишлар.
Бандагиз бу оламшумул
воқеаларни кўрғон-билғонлар ёлғончиси,
валлахи алам бу воқелигни ўзлари хам
тасдиқлағонлар.
Бизим асл хикоямиз
ўзлари эслашни истамадиклари бошқа бир
вокелиғдир.
Хулласи калом, Кисматда
бор экан тутинғон отамиз қадам босиб
турган Оқ сарой қайдасан деб жулға
равона бўлғонлар. Кабулхонада эфандимизи
танимаган янги ялоғич бачаларга ўзларини
таништирмоқ мажбурятинда қолғанлар.
Давлат маслахатчиси Хайриддин Султон
жаноблари чақирғонлиқлари изох этилмиш.
Бачалардан биттаси Султон хазратларини
телефонда безовта қилиб Исматул Қисмат
ташриф буюрғонини, лутфи-каломигизи
кутмоқдалар демиш. Хайриддин Султон
хазратлари мехмонни толиқтирмасдан
сақланадирғон хоналардан бири тахсис
этилмасини эмретмиш. Исмат бей Қисмати
шу ерда бошланди десак хато бўлмағай.
Эрта тонгда киритилиб устидан қулфланган
мусофир хоначада кечаси ярим тунгача
Султон хазратларини кутганлар. На хожат
чиқармоқ имкони ва нада қулф эшикни
таққиллатмок жасорати қолмағонидан
йигламишлар, Исмат акамиз сукир қисматига
қарши! Тун ярмидан ошганда қулф эшиклар
тиқирлагандан хаяжон ортган."
-Кечирасиз дустим,
иш-куч сизни унитибмиз"- деб Хайриддин
Султон эшикдан кириб келишига сония
қолди!
Эшик очилиб иккита
барзанги кирганини курган Кисмат учини
хўллаганлар.
"- Хонага сийивормадигми,
топсак ялайсан"- деди барзагилардан
маллавой кўринишлиси.
Исмат акамиз, Хайриддин
акасини кўрғони тооо Қанададан келғони,
хатто Қанаддиён фукороси ўлғонини илова
қиливорганлар.
-Марсдан келганлар
бор eртўламизда. Танишиб хангома қиласан
.... Юри олдимизга туш жа....".
Оқ саройниг хашматли
эртўласида кўрқичли экан. Нечи қават
пастга тушганлари балким эсларида йўк,
аммо барзангилар темир эшикли қаронғу
бир хона олдида тўхтaганлар.
-Битта турсик қолгунича
ечин-” деган жойда Исмат акамиз
жасоратини йигиб;
-Мениг бу ерга келишимни
шахсан Ислом ака биладилар. У одамниг
бу қилинган ишдан хабари йўқлигини
сезаяпман- деганлар.
Хулласи калом Қисмат
шу экан деб Исмат акамиз битта турсикда
қаронғу хонага равона бўлғонлар.
Канадаён намли савуқ
иқлимига чидаб берғон Исматул Қисмат
тутунгон отаси Ислом Карим етўласидаги
билинмаган вақт чидаб берғонлар.
Ичларидан қанчалик катта хайқирқлар
келсада сийнасига босғонлар. Намалум
бир вақт ўтғонидан сўнгра эшик очилиб
бошқа бир барзанги чaқирипмиш.
- Хайриддин Султон
аканиг мехмондорчилиги тамом бўлди.
Уйигизга кетасиз" деган.
-Рахмат айтинг акамизга.
Илтимос кийимларимни беринглар"-
деганлар Кисмат акамиз.
-Сизниг кийимларни
олган одам каерга кўйгaнини билмаятмиз.
Икки кундан кейин ишга келaди. Шу ерда
кутишга давом этасизми?- деган бачагина.
-Телефоними беринглар,
такси чақирай-” Исмат,
-Бизда зекавоз бор,
Таштурмагача бепул- дебди Барзанги.
.......
Валлахи алам бу
ривоятлар бултурғи йил бизга Алдаркўсаниг
Тошкенд саёҳатномаси сарлавхасинда
бизгa ривоят килинди. Бaзи ривоятчилaр
Исмaт бей Кaнaдaли мaшxур модaчилaрдaн
киролaнгaн кестюм-шими вa Iphon телефони жaми
тўплaғaндa 10 минг $ бир кечaлик меxмондорчилиғa
курбонлиғ олғонлaр. Aммо биз бу кисмaтлик
xикояни латифафурушлиг қилмағондик.
Аммо локин, биз оламшумул инсонлалға
бежиз латифа япиштирмадик. Латифаниг
манбаси излағонлар Исматул Қисмат алломайи-замонни
кудалари Тошканд Миршаблар Бошқармасига
мурожат қилсунлар.
Бултур Оқ сарой олдидан калта иштонли Қисмaт кўрган борму десинлар, валлахи лaтифa қаладурғонлaр куп бисёр ўлaжaқдир.
Бултур Оқ сарой олдидан калта иштонли Қисмaт кўрган борму десинлар, валлахи лaтифa қаладурғонлaр куп бисёр ўлaжaқдир.
Ёзувчи Сафар Бекжон. 2013. Lausanne
