Туркистон Озодлиги ва Иттифоқи харакати, мутаҳасислардан фикрларини сўради.
Биринчи муносибат мустақил иқтисодчи
Муроджон Маматқулов билдирди.
Сиёсий-иқтисодий шархловчиларимдан мақолалар келишига давом этмоқда.
Матбуот маркази.
25.02.2023
Маълумки, жорий йилнинг 28 февраль – 3 март кунлари АҚШ давлат котиби Тони Блинкеннинг Марказий Осиё давлатлари - Қозоқистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон давлатларига ташрифи кутилмоқда. ..
Мазкур ташрифдан нималар кутилаяпти-ю ва мақсадлар қанақа/нималардан иборат эканлигига тўхталиб ўтирмоқчи эмасман.
Фақатгина мамлакатимиз Ҳукуматига битта таклиф бермоқчиман: Давлат котиби – Тони Блинкендан, АҚШнинг “Савдо қонуни” (балки “Савдо ҳақидаги қонуни” деб таржима қилиш керакдир) га 1974 йилда қабул қилинган “Жексон-Вэник тузатмаси”ни бекор қилишни илтимос қилиш керак.
Балки ушбу “тузатма”ни бекор қилишни қўшниларимиз Қозоқистон, Туркманистон ва Туркманистон билан биргаликда илтимос қилиш керакдир. Қирғизистонга нисбатан ушбу “тузатма” бекор қилинган.
Зеро, мазкур “Жексон-Вэник тузатмаси” АҚШнинг “Савдо қонуни”га нисбатан киритилгани учун, ўзаро экспорт-импорт алоқаларини кескин чегаралайди. Агарда ушбу “тузатма” бекор қилинса, Ўзбекистондан АҚШга жудаям кўп маҳсулотларни ҳаттоки авиатранспортда етказиб берилганда ҳам рақобатбардошлигини сақлаб қолади. Бундан ташқари, бу “Жексон-Вэник тузатмаси”нинг бекор қилиниши инвестициялар ва юқори технологиялар трансферининг жиддий тарзда ортишига олиб келади.
Шу ўринда “Жексон-Вэник тузатмаси” ҳақида Википедиядан олинган қисқача маълумотни қолдирмоқчиман:
АҚШнинг “Савдо қонуни”га 1974 йилда киритилган ушбу тузатмани конгресменлар – Генри Жексон ва Чарльз Вэниклар ишлаб чиқишган ҳамда таклиф қилишган. Шу сабабли ҳам бу “тузатма” уларнинг номи билан номланади. Ушбу “тузатма” эмиграцияга тўсқинлик қилувчи ва инсон ҳуқуқларини поймол қилувчи/бузувчи давлатлар билан АҚШ ўртасидаги савдо-иқтисодий алоқаларни чеклаш учун киритилган.
Мазкур “Жексон-Вэник тузатмаси” бирқанча собиқ иттифоқ республикасига нисбатан бекор қилинган. Булар қуйидагилардир:
2000 йилда – Қирғизистон, АҚШнинг 1998 йилдаги ташаббуси – “Буюк ипак йўлини тиклаш” дастур-лойиҳасига қўшилгани учун;
2000 йилда – Грузия, демократлаштиришни жадаллаштиргани ва “Буюк ипак йўлини тиклаш” дастур-лойиҳасига қўшилгани учун;
2004 йилда – Арманистон;
2005 йилда – Украина, “сариқ инқилоб” (оранжевая революция) ғалабасидан кейин;
2012 йилда – Россия ва Молдова республикаси.
Бугунги кунда ушбу “тузатма” қуйидаги собиқ иттифоқ республикалари бўлган давлатлар учун сақланиб қолмоқда – Қозоқистон, Ўзбекистон, Туркманистон ва Озарбайжон.
Ҳозирги вақтда Ўзбекистон ва АҚШ ўртасида ўзаро савдо айланмаси жудаям паст миқдорда қолмоқда.
2022 йилнинг биринчи ярим йиллигида бу кўрсатгич борйўғи 247,5 миллион АҚШ долларини ташкил қилмоқда.
Мамлакатимизда рўйхатдан ўтган Америка капитали иштирокидаги компаниялар/корхоналар сони эса 315 тани ташкил қилган.
Мана шу кўрсаткичлар ҳам ўсиш учун жудаям катта имкониятлар сақланиб қолаётганини кўрсатиб турипти!
Мазкур ташрифдан нималар кутилаяпти-ю ва мақсадлар қанақа/нималардан иборат эканлигига тўхталиб ўтирмоқчи эмасман.
Фақатгина мамлакатимиз Ҳукуматига битта таклиф бермоқчиман: Давлат котиби – Тони Блинкендан, АҚШнинг “Савдо қонуни” (балки “Савдо ҳақидаги қонуни” деб таржима қилиш керакдир) га 1974 йилда қабул қилинган “Жексон-Вэник тузатмаси”ни бекор қилишни илтимос қилиш керак.
Балки ушбу “тузатма”ни бекор қилишни қўшниларимиз Қозоқистон, Туркманистон ва Туркманистон билан биргаликда илтимос қилиш керакдир. Қирғизистонга нисбатан ушбу “тузатма” бекор қилинган.
Зеро, мазкур “Жексон-Вэник тузатмаси” АҚШнинг “Савдо қонуни”га нисбатан киритилгани учун, ўзаро экспорт-импорт алоқаларини кескин чегаралайди. Агарда ушбу “тузатма” бекор қилинса, Ўзбекистондан АҚШга жудаям кўп маҳсулотларни ҳаттоки авиатранспортда етказиб берилганда ҳам рақобатбардошлигини сақлаб қолади. Бундан ташқари, бу “Жексон-Вэник тузатмаси”нинг бекор қилиниши инвестициялар ва юқори технологиялар трансферининг жиддий тарзда ортишига олиб келади.
Шу ўринда “Жексон-Вэник тузатмаси” ҳақида Википедиядан олинган қисқача маълумотни қолдирмоқчиман:
АҚШнинг “Савдо қонуни”га 1974 йилда киритилган ушбу тузатмани конгресменлар – Генри Жексон ва Чарльз Вэниклар ишлаб чиқишган ҳамда таклиф қилишган. Шу сабабли ҳам бу “тузатма” уларнинг номи билан номланади. Ушбу “тузатма” эмиграцияга тўсқинлик қилувчи ва инсон ҳуқуқларини поймол қилувчи/бузувчи давлатлар билан АҚШ ўртасидаги савдо-иқтисодий алоқаларни чеклаш учун киритилган.
Мазкур “Жексон-Вэник тузатмаси” бирқанча собиқ иттифоқ республикасига нисбатан бекор қилинган. Булар қуйидагилардир:
2000 йилда – Қирғизистон, АҚШнинг 1998 йилдаги ташаббуси – “Буюк ипак йўлини тиклаш” дастур-лойиҳасига қўшилгани учун;
2000 йилда – Грузия, демократлаштиришни жадаллаштиргани ва “Буюк ипак йўлини тиклаш” дастур-лойиҳасига қўшилгани учун;
2004 йилда – Арманистон;
2005 йилда – Украина, “сариқ инқилоб” (оранжевая революция) ғалабасидан кейин;
2012 йилда – Россия ва Молдова республикаси.
Бугунги кунда ушбу “тузатма” қуйидаги собиқ иттифоқ республикалари бўлган давлатлар учун сақланиб қолмоқда – Қозоқистон, Ўзбекистон, Туркманистон ва Озарбайжон.
Ҳозирги вақтда Ўзбекистон ва АҚШ ўртасида ўзаро савдо айланмаси жудаям паст миқдорда қолмоқда.
2022 йилнинг биринчи ярим йиллигида бу кўрсатгич борйўғи 247,5 миллион АҚШ долларини ташкил қилмоқда.
Мамлакатимизда рўйхатдан ўтган Америка капитали иштирокидаги компаниялар/корхоналар сони эса 315 тани ташкил қилган.
Мана шу кўрсаткичлар ҳам ўсиш учун жудаям катта имкониятлар сақланиб қолаётганини кўрсатиб турипти!
Муроджон Турдикулович Маматкулов
Ўзбекистондаги бир хафталик сиёсий вокеликларни парда орқасида нималар бор эди?
Оддий инсонлар учун тасодифий, бесақолбозлик хақида чиқишлар ва калтаклаш ва Призидент
шахсини химоялаш қонуни кимларга, нимага ҳизмат қилди?
Ўзбекистонда барча сохаларда оз бўлсада ислохат қилиниш эхтимоли бор эди. Бунинг учун матбуот эркинлиги, дин эркинлиги, иқтисодий эркинлик, адолатли сайлов талаблари эвазига 100ларча миллиард $лик катта ёрдам кутилаётган эди.
Ҳаммаси чил-парчин бўлди.
Мирзиёев яна бир марта тузоққа туширилди.
Давлат яна ташқи сармоясиз, ислохат сиз қашшоқлигича қолиши мумкин.
Давлатчилик асослари дарсларимизнинг муҳлислари.
1.04.2021 уйғун соатларда дарсларимиз бўлади.
Илова сифатида интернетдан таржима қилинган АҚШнинг дунё иқтисоди ва сиёсатини тасир остида ушлаб турган масала бизга қанчалик алоқадорлигини тушунтирамиз.
Оддий инсонлар учун тасодифий, бесақолбозлик хақида чиқишлар ва калтаклаш ва Призидент
шахсини химоялаш қонуни кимларга, нимага ҳизмат қилди?
Ўзбекистонда барча сохаларда оз бўлсада ислохат қилиниш эхтимоли бор эди. Бунинг учун матбуот эркинлиги, дин эркинлиги, иқтисодий эркинлик, адолатли сайлов талаблари эвазига 100ларча миллиард $лик катта ёрдам кутилаётган эди.
Ҳаммаси чил-парчин бўлди.
Мирзиёев яна бир марта тузоққа туширилди.
Давлат яна ташқи сармоясиз, ислохат сиз қашшоқлигича қолиши мумкин.
Давлатчилик асослари дарсларимизнинг муҳлислари.
1.04.2021 уйғун соатларда дарсларимиз бўлади.
Илова сифатида интернетдан таржима қилинган АҚШнинг дунё иқтисоди ва сиёсатини тасир остида ушлаб турган масала бизга қанчалик алоқадорлигини тушунтирамиз.
Сиёсат шунослар ва барча қизиқувчиларни каналимизда баҳсда қатнашишга чақираман.
XXXXXXXXXXxxxxxxxxXXXXXXXXXXXxxxxxxxxXXXXXXXXXXxxxxx
Жексоннинг тузатишлари
Жексон-Ваник тузатмаси - бу АҚШнинг савдо тўғрисидаги қонуни (1974) га муҳожирликнинг олдини олган ва бошқа инсон ҳуқуқларини бузадиган мамлакатлар билан савдони чеклайдиган 1974 йилдаги тузатиш. Конгресс аъзолари Генри Жексон ва Чарлз Ваник томонидан таклиф қилинган. Тузатиш матни муаллифларидан бири, эҳтимол Ричард Перлдир [1]. Тузатиш, ўз фуқароларининг чет элга чиқиш ҳуқуқларини, шунингдек бошқа инсон ҳуқуқларини бузадиган ёки жиддий равишда чеклайдиган мамлакатларга энг яхши имтиёзли давлат савдоси, ҳукумат кредитлари ва кредит кафолатларини беришни тақиқлайди. Тузатиш, шунингдек, иқтисодиёти бозор бўлмаган мамлакатлардан АҚШга олиб кириладиган товарларга нисбатан - камситувчи тарифлар ва тўловларни қўллашни назарда тутади.
Расмий равишда, ушбу қоида Совет фуқароларининг кўчиб ўтишига чекловлар қўйилганлиги сабабли жорий қилинган; у бошқа мамлакатларга - Хитой, Ветнам, Албанияга ҳам тегишли эди. Фақат 38 йил ўтиб, 2012 йил 21-ноябрда Конгресс томонидан Россияга қарши ва олти йил олдин - Украинага нисбатан тузатиш расмий равишда бекор қилинди (2006).
Ҳозирда ушбу тузатиш Озарбайжон, Белорусия, Қозоғистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон каби бир қатор мамлакатларга нисбатан қўлланилишини давом эттирмоқда.
Жонсон тузатмаси 1954 йилдан бошлаб АҚШ Солиқ кодексидаги барча 501 (ч) (3) нодавлат нотижорат ташкилотларини сиёсий номзодларни тасдиқлаши ёки уларга қарши чиқишини тақиқловчи қоидадир.
501-бўлим (ч) (3) бўлимлари АҚШда хайрия фондларидан тортиб университетлар ва черковларга қадар энг кенг тарқалган нотижорат ташкилотидир. Ўзгартириш 1954 йил июл ойида дастлабки қонун лойиҳаси билан таништирган Техас штатидан сенатор Линдон Б. Жонсон номи билан аталган. 21-асрнинг бошларида баъзи сиёсатчилар, жумладан, президент Доналд Трамп бу қоидани черковлар ва бошқа диний гуруҳларнинг сўз эркинлигини чеклашини таъкидлаб, бекор қилишга уринди. Ушбу саъй-ҳаракатлар танқид қилинди, чунки черковлар ҳисобот бериш талаблари бошқа нотижорат ташкилотларга қараганда камроқ, ва у сиёсий ҳиссаларни солиқни камайтиради. 2017 йил 4-май куни Трамп Жонсон тузатмасидаги чекловларни юмшатиш учун "Дин ва сўз эркинлигини ҳимоя қилиш тўғрисида" фармонни имзолади. Америка Қўшма Штатлари кодексининг (УСЧ) 26-сарлавҳаси (Ички даромад кодекси) 501-бўлимининг (ч) кичик бўлимининг (3) кичик қисмида федерал Жонсон тузатишидан озод қилиниши мумкин бўлган субъектлар тасвирланган -
3) фақат диний, хайрия, илмий, текширув мақсадида жамоат хавфсизлиги, адабий ёки маърифий мақсадларда ташкил этилган ёки фаолият юритадиган корпорациялар ва ҳар қандай жамоат қўмиталари, фондлар ёки фондлар ёки миллий ёки халқаро ҳаваскор спорт мусобақаларини тарғиб қилиш учун (лекин унинг бир қисми бўлмаганда). спорт иншоотлари ёки жиҳозлари билан таъминлаш билан боғлиқ бўлмаган фаолият) ёки болалар ёки ҳайвонларга нисбатан зўравонликнинг олдини олиш учун, соф фойдасининг бир қисми ҳеч қандай хусусий акциядор ёки жисмоний шахс фойдасига ишлатилмайди, фаолиятининг муҳим қисми бўлмаган қонунчиликни тарғиб қилишга ёки унга таъсир кўрсатишга қаратилган бошқа ҳаракатлар (ҳ (кичик бўлимда назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно)) ва бирон бир номзод номидан (ёки унга қарши) бирон бир сиёсий кампанияда қатнашмайдиган ёки аралашмайдиган (шу жумладан баёнотларни нашр этиш ёки тарқатиш). давлат учун позиция. [қалин қўшилган] Тузатиш, 501 (ч) (3) солиқ имтиёзларига эга бўлган нотижорат ташкилотларга таъсир қилади, улар сиёсий иштирок этишни мутлақ тақиқлаши мумкин ва бузилган тақдирда солиқлардан озод қилиш мақомини олиш хавфи мавжуд. Хусусан, уларга давлат лавозимига сайловларга аралашиш учун сиёсий ташвиқот олиб бориш тақиқланади. Жонсон тузатишлари ҳар қандай 501 (ч) (3) диний ташкилотларга эмас, балки ҳар қандай 501 (ч) (3) ташкилотларга нисбатан қўлланилади. 501 (ч) (3) мақомининг афзаллиги шундаки, ташкилотнинг ўзи солиқ тўлашдан ташқари, рўйхатни тузган донорлар ҳам ташкилотга қўшган ҳиссалари учун солиқ имтиёзларини олишлари мумкин. ИРС маълумотларига кўра, сиёсий кампания фондларига маблаг ъқўшиш ёки жамоат лавозимига ҳар қандай номзод учун ёки унга қарши позицияни очиқ баёнот қилиш тақиқланади. Чу билан бирга, сайловчиларни тарбиялаш бўйича айрим тадбирлар (шу жумладан жамоат форумларини ўтказиш ва сайловчиларни ўқитиш бўйича кўрсатмаларни нашр этиш), сайловчиларни рўйхатга олиш ва сайловчиларни овоз беришни рағбатлантириш кампаниялари, агар улар холисона олиб борилса, тақиқланмайди.
Жексон-Ваник тузатмаси - бу АҚШнинг савдо тўғрисидаги қонуни (1974) га муҳожирликнинг олдини олган ва бошқа инсон ҳуқуқларини бузадиган мамлакатлар билан савдони чеклайдиган 1974 йилдаги тузатиш. Конгресс аъзолари Генри Жексон ва Чарлз Ваник томонидан таклиф қилинган. Тузатиш матни муаллифларидан бири, эҳтимол Ричард Перлдир [1]. Тузатиш, ўз фуқароларининг чет элга чиқиш ҳуқуқларини, шунингдек бошқа инсон ҳуқуқларини бузадиган ёки жиддий равишда чеклайдиган мамлакатларга энг яхши имтиёзли давлат савдоси, ҳукумат кредитлари ва кредит кафолатларини беришни тақиқлайди. Тузатиш, шунингдек, иқтисодиёти бозор бўлмаган мамлакатлардан АҚШга олиб кириладиган товарларга нисбатан - камситувчи тарифлар ва тўловларни қўллашни назарда тутади.
Расмий равишда, ушбу қоида Совет фуқароларининг кўчиб ўтишига чекловлар қўйилганлиги сабабли жорий қилинган; у бошқа мамлакатларга - Хитой, Ветнам, Албанияга ҳам тегишли эди. Фақат 38 йил ўтиб, 2012 йил 21-ноябрда Конгресс томонидан Россияга қарши ва олти йил олдин - Украинага нисбатан тузатиш расмий равишда бекор қилинди (2006).
Ҳозирда ушбу тузатиш Озарбайжон, Белорусия, Қозоғистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон каби бир қатор мамлакатларга нисбатан қўлланилишини давом эттирмоқда.
Жонсон тузатмаси 1954 йилдан бошлаб АҚШ Солиқ кодексидаги барча 501 (ч) (3) нодавлат нотижорат ташкилотларини сиёсий номзодларни тасдиқлаши ёки уларга қарши чиқишини тақиқловчи қоидадир.
501-бўлим (ч) (3) бўлимлари АҚШда хайрия фондларидан тортиб университетлар ва черковларга қадар энг кенг тарқалган нотижорат ташкилотидир. Ўзгартириш 1954 йил июл ойида дастлабки қонун лойиҳаси билан таништирган Техас штатидан сенатор Линдон Б. Жонсон номи билан аталган. 21-асрнинг бошларида баъзи сиёсатчилар, жумладан, президент Доналд Трамп бу қоидани черковлар ва бошқа диний гуруҳларнинг сўз эркинлигини чеклашини таъкидлаб, бекор қилишга уринди. Ушбу саъй-ҳаракатлар танқид қилинди, чунки черковлар ҳисобот бериш талаблари бошқа нотижорат ташкилотларга қараганда камроқ, ва у сиёсий ҳиссаларни солиқни камайтиради. 2017 йил 4-май куни Трамп Жонсон тузатмасидаги чекловларни юмшатиш учун "Дин ва сўз эркинлигини ҳимоя қилиш тўғрисида" фармонни имзолади. Америка Қўшма Штатлари кодексининг (УСЧ) 26-сарлавҳаси (Ички даромад кодекси) 501-бўлимининг (ч) кичик бўлимининг (3) кичик қисмида федерал Жонсон тузатишидан озод қилиниши мумкин бўлган субъектлар тасвирланган -
3) фақат диний, хайрия, илмий, текширув мақсадида жамоат хавфсизлиги, адабий ёки маърифий мақсадларда ташкил этилган ёки фаолият юритадиган корпорациялар ва ҳар қандай жамоат қўмиталари, фондлар ёки фондлар ёки миллий ёки халқаро ҳаваскор спорт мусобақаларини тарғиб қилиш учун (лекин унинг бир қисми бўлмаганда). спорт иншоотлари ёки жиҳозлари билан таъминлаш билан боғлиқ бўлмаган фаолият) ёки болалар ёки ҳайвонларга нисбатан зўравонликнинг олдини олиш учун, соф фойдасининг бир қисми ҳеч қандай хусусий акциядор ёки жисмоний шахс фойдасига ишлатилмайди, фаолиятининг муҳим қисми бўлмаган қонунчиликни тарғиб қилишга ёки унга таъсир кўрсатишга қаратилган бошқа ҳаракатлар (ҳ (кичик бўлимда назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно)) ва бирон бир номзод номидан (ёки унга қарши) бирон бир сиёсий кампанияда қатнашмайдиган ёки аралашмайдиган (шу жумладан баёнотларни нашр этиш ёки тарқатиш). давлат учун позиция. [қалин қўшилган] Тузатиш, 501 (ч) (3) солиқ имтиёзларига эга бўлган нотижорат ташкилотларга таъсир қилади, улар сиёсий иштирок этишни мутлақ тақиқлаши мумкин ва бузилган тақдирда солиқлардан озод қилиш мақомини олиш хавфи мавжуд. Хусусан, уларга давлат лавозимига сайловларга аралашиш учун сиёсий ташвиқот олиб бориш тақиқланади. Жонсон тузатишлари ҳар қандай 501 (ч) (3) диний ташкилотларга эмас, балки ҳар қандай 501 (ч) (3) ташкилотларга нисбатан қўлланилади. 501 (ч) (3) мақомининг афзаллиги шундаки, ташкилотнинг ўзи солиқ тўлашдан ташқари, рўйхатни тузган донорлар ҳам ташкилотга қўшган ҳиссалари учун солиқ имтиёзларини олишлари мумкин. ИРС маълумотларига кўра, сиёсий кампания фондларига маблаг ъқўшиш ёки жамоат лавозимига ҳар қандай номзод учун ёки унга қарши позицияни очиқ баёнот қилиш тақиқланади. Чу билан бирга, сайловчиларни тарбиялаш бўйича айрим тадбирлар (шу жумладан жамоат форумларини ўтказиш ва сайловчиларни ўқитиш бўйича кўрсатмаларни нашр этиш), сайловчиларни рўйхатга олиш ва сайловчиларни овоз беришни рағбатлантириш кампаниялари, агар улар холисона олиб борилса, тақиқланмайди.
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Примечание. Отправлять комментарии могут только участники этого блога.