Shoir Shavkat Raxmon zolimlar orasiga kirib qolganini tez bilib qoldi.
Dunyo o‘zbeklari El tashkiloti Islom Krimovning qudasi Abdurauf Maqsudiy tamonidan qurilgan.
Dunyo bo‘ylab muxojirlikda yurgan o‘zbeklar tashkilot qurishsa, Turkiston jamiyati deb nomlashar edi.
Turkiston jamiyating vazifasini El tashkilotiga olib berish mo‘ljallanmoqda edi.
Dunyoda 50-60 ta Turkiston jamiyati tashkiloti bor edi. Ularni yig‘ib Toshkentda qurultoy o‘tkazishdi.
El xalqaro tashkilotga aylantirib Turkiston jamiyatlarini yopish taklifi qabul qilinmadi.
Maqsudiyni kimligini biladigan chetda ellarda yashab kelayotgan Turkistonliklar bor edi.
Amir Olimxoning Kabuldagi saroyida Abdurauf Maqsudiyning dadasi tergov qilinganligi va uning nima vazifada chet elga kelganligi xaqidagi gaplar oshkor qilindi.
1992 yil may oyida Olimxoning kiyovi Asadullo Urganji Toshkentga keldi.
Erkin Voxidov, Muxammad Solix va Omon Matchon bizni mexmonga chaqirdi.
Mexmonchilik tugashi soatlariga yaqin , Erkin aka "bugun xayrli ish uchun Islom aka xonodoniga sovchiliqga bormoqdamiz" dedi.
-Kim bilan quda bo‘layapdi karimov dedim?
-Abdurauf Maqsudiy bilan dedi , Muxammad Solix.
Asadulla amakim meni turkilab xavo almashtiraylik tashqariga chiqib dedi.
Tashqarida, Maqsudiy tamonidan bu odamlar bormasin. Bu oila falokatli oila.
Bir kun Karimov buni o‘rgansa yaxshi bo‘lmaydi dedi.
Karimovning oshnasiga aylangan bu uchta shoirga gap uqtirish mumkin emasligini bilar edim.
Maqsudiy xaqida tashqarida yashab kelayotgan tarafsiz bir nechta kishidan ma’lumotlar yig‘ildi.
Oradan bir necha yil o‘tgandan keyingina Maqsudiy xaqida maqola chiqarildi.
Afsuski kech edi.
Karimov-Maqsudiy quda-andachiligi faqat Gulnoraning aybi bilan buzilmadi.
Karimov bilib turib meni atayin Maqsudiy bilan quda qildinglar deb qasd ola boshladi.
Muxammad Solix, Erkin Voxidov. Omon Matchonlar dasturxon oshnachiligidan, kechirilmas dushmanlarga aylanishdi.
Bu ishlarga Shavkat Raxmonning qanchalik aloqasi bor edi.
Xech qanday!!!
Siyosatdan, jamoatchilik ishlaridan juda uzoqdagi inson edi, Shavkat Raxmon.
1992 yilda qudachilik bog‘lanishi bilanoq Maqsudiy El xalqaro o‘zbeklar tashkilotini qurdi.
Bu tashkilot Abdurauf Maqsudiyning aosiy maqsadi emas edi. Tijorat uning aosiy qudachilik g‘oyasi edi.
El tashkiloti yaqinlarini O‘zbekistonga joylash uchun kerak bo‘lgan vositachi edi.
Shavkat Raxmonni bu tashkilotga ish boshqaruvchi qilib kim tavsiya qilgan, uni bilmayman.
O‘zlari bilmasdan tuzoqga tushgan uch qaxramon shoirlardan biri, Shavkat akani El tashkilotiga tavsiya qilishgandir.
Maqsudiyning kimligini bilmagan.
Uning tashkilot qurushdan maqsadi vatan ozodligiga xizmat qilish emasligini bilib qolgan va muxokama qilgan.
Bu esa uning uchun fojea bilan yakunlandi.
Bir yil ishlaganidan keyin ishdan olindi.
Birdaniga og‘ir xastalikga uchradi.
Men u kishini yaqindan tanimaganman.
Shaxsiy xayotda muloqat qilib vaziyatni tushintirish imkoni ham bo‘lmagan.
1992 yil boshidan 1993 yil apreligacha Turkiyada yashab, borib kelib yurganman.
1993 yil iyun oyida Qora-Qamish daxasidagi park maydonida dam olib o‘tiribdi. Og‘ir kasallikdan keyin
yurishga madori bo‘lib do‘stlar bilan uchrashdi.
-Sizni so‘rayapdi, xol-xotir so‘rang deyishdi.
Xazillashmanglar u kishi meni tanimaydi dedim.
Uchrashmaganimga pushaymonman.
Uchrashganimda ham nima derdim.
Sizni zaxarlagagan bular deya olmas edim.
Uchrashib turib, yuziga qarab xaqiqatni yashirganim uchun pushaymonligim davom etar edi.
Bir xafta o‘tmay o‘zim ham qamalib ketdim.
Tog‘ay Murod va Shavkat Raxmonlar saloxiyati o‘zlari tirikligida bilinmadi.
Keng jamoatchilikga olib chiqilmadi.
Rejim bu ikki kishini inson sifatida qaysar va rejimning g‘oyaviy dushmani ekanliklarini payqagan edi.
Shaxsiyatlari ham jamoat odami bo‘lib, xar joyda maydonga chiqmas edi.
1980 yildan 2000 yillar boshigacha jamiyat juda katta ijtimoiy-siyosiy alg‘ov-dalg‘ovliklarni yashadi.
Siyosiy-iqtisodiy qiyinchiliklar ichida Tog‘ay Murod va Shavkat Raxmonlar saloxiyatiga joy berilmadi.
Bu kishilarning tenqurlari, qo‘llarida xokimiyat mol-mulki bisyor bo‘lgan insonlar barmoq bilan sanaladigan saloxiyat odamlarini tuzimga ,em qilishdi.
Xayriddin Sultanov, Sirojoddiy Sayid kabilar bunaqa saloxiyatlarning tezroq tuproqga ketishini tashkillashda qatnashishdi.
Bugun bular xotira kunlari o‘tkazishmoqda.
O‘liklar bularni fosh qila olmaydi.
Basharalariga xaqiyqi yuzsizliklarini ayta olishmaydi......
Biz bormiz!!!!!
Tarixga kiradigan guvoxliklarimizni yozib qoldirmoqdamiz.
Manfur tuzim tugatililgandan keyin soxta ko‘z yoshlari to‘kayotgan xoinlar timsox terisidan chiqariladi.
Bugun 12 sentyabr Shavkat Raxmon tug‘ilgan kun.
Uning adabiy merosi xar kungi tug‘ilgan yangi avlod uchun xizmat qilaveradi.
Safar Bekjon Urganji.
Yozuvchi.
12-09-2025
Шоир Шавкат Рахмон золимлар орасига кириб қолганини тез билиб қолди.
Дунё ўзбеклари Эл ташкилоти Ислом Кримовнинг қудаси Абдурауф Мақсудий тамонидан қурилган.
Дунё бўйлаб мухожирликда юрган ўзбеклар ташкилот қуришса, Туркистон жамияти деб номлашар эди.
Туркистон жамиятинг вазифасини Эл ташкилотига олиб бериш мўлжалланмоқда эди.
Дунёда 50-60 та Туркистон жамияти ташкилоти бор эди. Уларни йиғиб Тошкентда қурултой ўтказишди.
Эл халқаро ташкилотга айлантириб Туркистон жамиятларини ёпиш таклифи қабул қилинмади.
Мақсудийни кимлигини биладиган четда элларда яшаб келаётган Туркистонликлар бор эди.
Амир Олимхонинг Кабулдаги саройида Абдурауф Мақсудийнинг дадаси тергов қилинганлиги ва унинг нима вазифада чет элга келганлиги хақидаги гаплар ошкор қилинди.
1992 йил май ойида Олимхонинг киёви Асадулло Урганжи Тошкентга келди.
Эркин Вохидов, Мухаммад Солих ва Омон Матчон бизни мехмонга чақирди.
Мехмончилик тугаши соатларига яқин , Эркин ака "бугун хайрли иш учун Ислом ака хонодонига совчилиқга бормоқдамиз" деди.
-Ким билан қуда бўлаяпди каримов дедим?
-Абдурауф Мақсудий билан деди , Мухаммад Солих.
Асадулла амаким мени туркилаб хаво алмаштирайлик ташқарига чиқиб деди.
Ташқарида, Мақсудий тамонидан бу одамлар бормасин. Бу оила фалокатли оила.
Бир кун Каримов буни ўрганса яхши бўлмайди деди.
Каримовнинг ошнасига айланган бу учта шоирга гап уқтириш мумкин эмаслигини билар эдим.
Мақсудий хақида ташқарида яшаб келаётган тарафсиз бир нечта кишидан маълумотлар йиғилди.
Орадан бир неча йил ўтгандан кейингина Мақсудий хақида мақола чиқарилди.
Афсуски кеч эди.
Каримов-Мақсудий қуда-андачилиги фақат Гулноранинг айби билан бузилмади.
Каримов билиб туриб мени атайин Мақсудий билан қуда қилдинглар деб қасд ола бошлади.
Мухаммад Солих, Эркин Вохидов. Омон Матчонлар дастурхон ошначилигидан, кечирилмас душманларга айланишди.
Бу ишларга Шавкат Рахмоннинг қанчалик алоқаси бор эди.
Хеч қандай!!!
Сиёсатдан, жамоатчилик ишларидан жуда узоқдаги инсон эди, Шавкат Рахмон.
1992 йилда қудачилик боғланиши биланоқ Мақсудий Эл халқаро ўзбеклар ташкилотини қурди.
Бу ташкилот Абдурауф Мақсудийнинг аосий мақсади эмас эди. Тижорат унинг аосий қудачилик ғояси эди.
Эл ташкилоти яқинларини Ўзбекистонга жойлаш учун керак бўлган воситачи эди.
Шавкат Рахмонни бу ташкилотга иш бошқарувчи қилиб ким тавсия қилган, уни билмайман.
Ўзлари билмасдан тузоқга тушган уч қахрамон шоирлардан бири, Шавкат акани Эл ташкилотига тавсия қилишгандир.
Мақсудийнинг кимлигини билмаган.
Унинг ташкилот қурушдан мақсади ватан озодлигига хизмат қилиш эмаслигини билиб қолган ва мухокама қилган.
Бу эса унинг учун фожеа билан якунланди.
Бир йил ишлаганидан кейин ишдан олинди.
Бирданига оғир хасталикга учради.
Мен у кишини яқиндан танимаганман.
Шахсий хаётда мулоқат қилиб вазиятни тушинтириш имкони ҳам бўлмаган.
1992 йил бошидан 1993 йил апрелигача Туркияда яшаб, бориб келиб юрганман.
1993 йил июн ойида Қора-Қамиш дахасидаги парк майдонида дам олиб ўтирибди. Оғир касалликдан кейин
юришга мадори бўлиб дўстлар билан учрашди.
-Сизни сўраяпди, хол-хотир сўранг дейишди.
Хазиллашманглар у киши мени танимайди дедим.
Учрашмаганимга пушаймонман.
Учрашганимда ҳам нима дердим.
Сизни захарлагаган булар дея олмас эдим.
Учрашиб туриб, юзига қараб хақиқатни яширганим учун пушаймонлигим давом этар эди.
Бир хафта ўтмай ўзим ҳам қамалиб кетдим.
Тоғай Мурод ва Шавкат Рахмонлар салохияти ўзлари тириклигида билинмади.
Кенг жамоатчиликга олиб чиқилмади.
Режим бу икки кишини инсон сифатида қайсар ва режимнинг ғоявий душмани эканликларини пайқаган эди.
Шахсиятлари ҳам жамоат одами бўлиб, хар жойда майдонга чиқмас эди.
1980 йилдан 2000 йиллар бошигача жамият жуда катта ижтимоий-сиёсий алғов-далғовликларни яшади.
Сиёсий-иқтисодий қийинчиликлар ичида Тоғай Мурод ва Шавкат Рахмонлар салохиятига жой берилмади.
Бу кишиларнинг тенқурлари, қўлларида хокимият мол-мулки бисёр бўлган инсонлар бармоқ билан саналадиган салохият одамларини тузимга ,ем қилишди.
Хайриддин Султанов, Сирожоддий Сайид кабилар бунақа салохиятларнинг тезроқ тупроқга кетишини ташкиллашда қатнашишди.
Бугун булар хотира кунлари ўтказишмоқда.
Ўликлар буларни фош қила олмайди.
Башараларига хақийқи юзсизликларини айта олишмайди......
Биз бормиз!!!!!
Тарихга кирадиган гувохликларимизни ёзиб қолдирмоқдамиз.
Манфур тузим тугатилилгандан кейин сохта кўз ёшлари тўкаётган хоинлар тимсох терисидан чиқарилади.
Бугун 12 сентябр Шавкат Рахмон туғилган кун.
Унинг адабий мероси хар кунги туғилган янги авлод учун хизмат қилаверади.
Сафар Бекжон Урганжи.
Ёзувчи.
12-09-2025
Комментариев нет:
Отправить комментарий
Примечание. Отправлять комментарии могут только участники этого блога.